Czy można badać trzeźwość pracowników, kiedy oraz w jakich sytuacjach? Jaką zachować procedurę, w jaki sposób i jak długo przechowywać takie dane?
Przez długi czas kwestia kontrolowania trzeźwości pracowników stwarzała pracodawcom trudności z uwagi na specyficzną konstrukcję przepisów. Pracodawcy mieli (i wciąż mają) obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (art. 207 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy), jednakże na poziomie Kodeksu pracy do 2023 r. nie było przejrzyście określonych uprawnień pracodawców do przeprowadzania kontroli trzeźwości swoich pracowników.
Część pracodawców decydowała się na kontrole trzeźwości z uwagi na wspomnianą konieczność zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (np. na budowach), część z kolei stała na stanowisku, że jedynym uprawnionym organem do kontroli trzeźwości jest Policja na gruncie ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Na szczęście dla pracodawców od 21 lutego 2023 r., na podstawie zmian w Kodeksie pracy wprowadzonych za sprawą ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, pracodawcy uzyskali uprawnienie polegające na możliwości wprowadzenia kontroli trzeźwości pracowników w sytuacji, w której jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia.
Forma wprowadzenia kontroli trzeźwości
Na gruncie nowych przepisów wprowadzenie kontroli trzeźwości przez pracodawcę musi odbyć się na poziomie układu zbiorowego lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie obowiązany do ustalenia regulaminu pracy. Wprowadzając kontrolę trzeźwości pracodawca musi ustalić grupę lub grupy pracowników objętych kontrolą trzeźwości, sposób jej przeprowadzania, w tym rodzaj urządzenia wykorzystywanego do kontroli trzeźwości, a także czas oraz częstotliwość jej wykonywania.
O wprowadzeniu kontroli trzeźwości pracodawca informuje pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy nie później niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzania.
Zakres przetwarzanych danych oraz okres przechowywania
Pracodawca przetwarza informacje o dacie, godzinie i minucie badania oraz jego wyniku wskazującym na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości wyłącznie w przypadku, gdy jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia. Pozyskane informacje pracodawca przechowuje w aktach osobowych pracownika przez okres nieprzekraczający roku od dnia ich zebrania.
W przypadku zastosowania kary upomnienia, kary nagany lub kary pieniężnej pracodawca przechowuje informacje w aktach osobowych pracownika do czasu uznania kary za niebyłą zgodnie z art. 113 Kodeksu pracy.
Jeżeli pracodawca jest stroną postępowania prowadzonego na podstawie prawa lub powziął wiadomość o wytoczeniu powództwa lub wszczęciu postępowania, w którym informacje z przeprowadzonej kontroli trzeźwości mogą stanowić lub stanowią dowód, okres przechowywania informacji z kontroli trzeźwości ulega przedłużeniu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Co z badaniem osób zatrudnionymi na innej podstawie niż stosunek pracy?
W art. 22 (1h) Kodeksu pracy wskazano, że nowe regulacje w zakresie kontroli trzeźwości stosuje się odpowiednio do pracodawców organizujących pracę wykonywaną przez osoby fizyczne na innej podstawie niż stosunek pracy oraz osoby fizyczne prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą, a także do osób fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy oraz osób fizycznych prowadzących na własny rachunek działalność gospodarczą, których praca jest organizowana przez tych pracodawców.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. W serwisie RODOgrupa.pl piszemy o najważniejszych obowiązkach prawnych wynikających z Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych.
Dodatkowe informacje: